Luke 1

Ruk ai Sisas tükümefiyu ranahambo Tiofirusɨmbo sürü papɨmarandɨ

1Tiofirus, karɨhasɨ se adükarɨ nindou-anafɨ. Nindou afɨndɨ ai nɨne-moatükunɨ God ai yɨhoefɨ mbusümo ramareandɨ ranahambo dɨboadofe sürü papɨmbo mehomo. 2Sapo nindou dɨdemo weaŋgurühɨ hondü Sisasɨndɨ ratüpurɨ ahamundɨ hɨmboarɨnambo hoeiru mburumbo aboedɨ hoafɨ wataporɨmborümunɨ marundɨ ranahamboemo ai sürü papɨru marundɨ. 3Ro wandɨhoarɨ muŋguambo moatükunɨ ndorɨhoeimbɨ weaŋgurühɨ tükümefeyo ra tüfoarɨhe fɨfɨrɨmarɨheandɨ. Ranɨmboane asu, Tiofirus, sɨhambo ranɨ-moatükunɨ tüküfe-tüküfe marandɨ ranahambo dɨboadofe sürü papɨmbo ro hohoanɨmoyahanɨ mayoa aboed-ane masahɨ. 4Ro randɨheandanɨ anɨmbo asu se muŋguambo moatükunɨ sɨhambo yamundɨmarɨhunɨnɨ ra tüfoarowandühɨ fɨfɨrɨmbɨrowanda sahehea.

Son tüküfemboayu ranahambo sünambeahɨndɨ nendɨ ai Sekaraiambo hoafɨmayundo

5Herot ai Sudia-yafe bogorɨmbofi nüŋguambe nindou mamɨ ahandɨ ndürɨ Sekaraia ai Godɨmbo sesɨ sɨheferambo nindoumbofi manüŋgu, aiana Godɨmbo sesɨ sɨhoemo-rundeimbɨ Abaisa-yomondɨ sɨrambeahɨndɨyu. Ahandɨ nɨmorehɨndɨ ndürɨ ra Erisabetɨyo ai-amboanɨ Aronɨndɨ sɨrambeahɨndɨyo. 6Yimbu ai Godɨndɨ hɨmboahü mbumundɨ hamɨndɨ nɨmbafembo Adükarɨndɨ hoafɨ hɨmborɨyafeihɨ süŋgurɨne marɨnandɨ. 7Erisabet ai purüsɨyo hayamboyo ranɨmbo ai Sekaraia-dɨbo nɨmorɨ kefekoate nɨmbafembo boagɨrɨmayafe. 8Mamɨ sɨmboanɨ Sekaraiandɨ sɨrɨhündɨ ratüpurɨmbo si tüküfeyoambe sesɨ sɨhefe ra Godɨndɨ hɨmboahü ramareandɨ. 9Sapo Godɨmbo sesɨ sɨheferambo dɨbonɨmbo ranɨ hohoanɨmo süŋgumbo ahambo dɨbonɨmemondowa Godɨmbo sɨhefembo fondɨwamɨ fɨsɨŋarümbɨ moatükunɨ mandɨfembo Adükarɨndɨ worɨ ranambe kefuai mahüfu. 10Ranɨyo fɨsɨŋarümbɨ moatükunɨ-mayo ranai hai tɨkɨrandühɨ horoambe nɨmorehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ranai weindanɨ nɨmboeimbo Godɨmbo dɨdɨbafɨyeihɨ burɨmayei.

11Ranɨyo asu refeyoambe Adükarɨndɨ sünambeahɨndɨ nendɨ ranai ahambo-so tüküfi fɨsɨŋarümbɨ moatükunɨ mandɨfe fondɨ warɨhondanɨ manüŋgu. 12Ranɨyu Sekaraia ai hoeirirɨ haya hepünɨfi yɨhɨmbo sɨsɨrɨmefiyu. 13Ŋga asu sünambeahɨndɨ nendɨ-mayu ranai hoafɨyundowohü yahuya, “Sekaraia, se yɨhɨmbondamboyafɨ! God ai sɨhafɨ dɨdɨbafɨfe hoafɨ hɨmborɨyumboani. Asu sɨhafɨ nɨmorehɨ Erisabet ai sɨhafɨ nɨmorɨ nderɨmɨndɨmboe. Rananɨmbo se ahambo ndürɨ Son kaboadɨworɨ. 14Nɨmorɨ ranai tükündɨfiyuanɨ se afɨndɨ hamɨndɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndamboyafɨ asu nindou amurɨ ranai-amboanɨ afɨndɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndeimboyei. 15Nindou ranai ana Adükarɨndɨ hɨmboahü ndüreimbɨ hondündümbui. Aiana yowanɨ wain asu ŋgɨnɨndɨ hamɨndɨ bia ra ndümündümbui. Ahambo hondɨ ai wakemɨndɨmbo yaŋgɨrɨyoambe Yifiafɨ Aboedɨ ranai ahandɨ fiambe yadɨdündɨfemboe. 16Rananɨmbo ai Israerɨhündɨ nindou afɨndɨ ranaheimbo God ahei Adükarɨ-mayu ranahambo sowana hɨhɨndeirɨ ndemündündürɨ ŋgumbui. 17Aiana Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ, ahandɨ ndürɨ Eraisa ramefiyu nou, yahurai ŋgɨnɨndɨ ndemündü haya Adükarɨmbohünda ai boatei horombondüfi ŋgumbui. Aiana afɨndɨ mam-anemo asu nɨmor-anemo asükai mamühɨndeapura aboedɨ-aboedɨndafu, nindou Godɨndɨ hoafɨ hɨmborɨkoate-yei-rɨhündeimbɨ aheimbo hɨhɨrɨndeiranɨ mbumundɨ hohoanɨmo süŋgundɨhi, asu anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ Adükarɨ ai kosɨmbo-mayu ranɨmbo dɨdɨboadondearümbui,” mehu.

18Sekaraia ai sünambeahɨndɨ nendɨ-mayumbo sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Asu ro nüŋgundɨhe fɨfɨrɨmandɨhe ranɨ-moatükunɨ ra anɨhondayo amboanɨ? Roana ndeara boagɨrɨyamboanahɨ asu wandɨ nɨmorehɨ amboanɨ boagɨrɨyomboane,” mehundowamboyu. 19Sünambeahɨndɨ nendɨ ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Ro Gebrier-anahɨ nda. Roana Godɨndɨ ŋgusümboaranɨ-anahɨ nɨmboa arɨhandɨ. Aiyu wambo koamarɨhendɨra sɨhambo aboedɨ hoafɨ hoafɨmbo makosahɨ. 20Se moai wandɨ hoafɨ ra anɨhondümbo-rowandɨ ranɨmbo-hünda yafadühamɨ tapɨ nɨmbafɨ ŋgafɨmbo ranɨ-moatükunɨ ra tükündɨfemboe. Nɨnɨ-sɨmboanɨyo God ai dɨbonɨmayu ranɨ-moatükunɨ ra anɨhondümbo tükündɨfemboe,” mehundo.

21Ranɨ-moatükunɨ ranai refeyoambe nindou bɨdɨfɨrɨ ai Sekaraiambo weindanɨ nɨmboeimbo hɨmboyahündowohü hohoanɨmoyeihɨya, “Ai nɨmboe Godɨndɨ worambe gedühɨ anüŋgu?” masei. 22Ai weindanɨ tüküfi huhü aheimbo moai hoafɨ karearü, ŋga wanɨ. Ranɨyei asu ai rarɨhi hohoanɨmoyeihɨya awi Sekaraia ai nɨne awambo moatükunɨ ahandɨ hɨmboahümbo Godɨndɨ worɨ ranambe hoeire hayamboyu rawefiyu masei. Ai aheimbo nɨnɨ hoafɨ akɨdou hoafɨyokoate-yundürühɨyu asu ai moanɨ ahandɨ warɨnambo yaŋgɨrɨ sɨsamɨra wakɨmareandɨ.

23Godɨndɨ worambe Sekaraia ai sapo nɨne-moatükunɨ refe ratüpurɨmbo-mayu ratüpurɨ ra moendɨre hayamboyu asu ai ŋgoafɨna mahu. 24Ranɨ-moatükunɨ ranai refe hayamboyo-ane ranambe ahandɨ nɨmorehɨ Erisabet ranai warandühumbɨyo haya asu ai moai hondahüfeimbɨ amoamo ranambe worɨ hɨnɨŋgɨre ho, ŋga wanɨ. 25Ai yare hoafɨyowohü yahoya, “Haponda ndeara bɨdɨfɨranɨ hondü Adükarɨ ai wambo hɨpoamboreandɨrɨhü ai wandɨ amoanɨŋgɨ nindou hɨmboahü meŋgoro ra raguanamboareandɨ,” meho.

Sünambeahɨndɨ nendɨ ranai Mariamboya Sisas ndowarɨndɨmboyafɨ mehundo

26Erisabet ai 6 amoamombo nɨŋgoambe God ai sünambeahɨndɨ nendɨ ahandɨ ndürɨ Gebrier ranahambo Gariri hɨfambe ŋgoafɨ ahandɨ ndürɨ Nasaret ranɨnambo koamarɨherü. 27Ai mahu ra nɨmorehɨ sapo nindowenihɨ ahandɨ ndürɨ Sosepɨmbo momo kümarɨhindɨ ranahambo hoafɨ semündü hayamboyu. Sosep ranai ana adükarɨ bogorɨ Defitɨndɨ amoao-yomondɨ sɨrambeahɨndɨyu. Ŋga asu nɨmorehɨ-mayo ranahandɨ ndürɨ ana Mariayo. 28Sünambeahɨndɨ nendɨ-mayu ranai nɨmorehɨ ranahambo-so tüküfi hoafɨyundühɨ yahuya, “Karɨhasɨ. Adükarɨ ai se-dɨbo nüŋgumbo sɨhambo aboedɨ-aboedɨmareanɨnɨ,” mehundo.

29Ranɨyo asu Maria ai sünambeahɨndɨ nendandɨ-mayo hoafɨ ra hɨmborɨyo haya asu ai afɨndɨ hohoanɨmoyowohü nɨne-moatükunɨ hoafɨ yahurai ra yahohaya hoafɨmayo. 30Sünambeahɨndɨ nendɨ-mayu ranai ahambo hoafɨyundowohü yahuya, “Maria, se ranɨmbo yɨhɨmbondamboyafɨ, ŋga God ai sɨhambo ŋgusüfoambe aboedɨ fufurɨfoareanɨnɨmboani. 31Ŋga rananɨmbo se warandühumbündafɨ hawa nindowenihɨ nɨmorɨ ndowarɨndɨfɨ mbunda asu se ahandɨ ndürɨ Sisas kaboadɨworɨ. 32Aiana adükarɨ hondünduanɨ ahambo moanɨ Nɨmoamo Hamɨndɨ Hondündɨ nɨmorani mbɨseimboyei. Rananɨmbo asu Adükarɨ God ranai ahambo bogorɨmbondirɨmbui sapo ahandɨ amoao Defit ramefiyu süŋgu. 33Rananɨmbo ai koadürümbo-koadürümbo Sekopɨndɨ ahuirɨ mamɨyei bogorɨmbondɨfi nüŋguhü, ahandɨ ŋgɨnɨndɨ hɨfandarandɨ ranai ŋgɨrɨ moendɨndo,” mehundo.

34Maria ai sünambeahɨndɨ nendɨ-mayu ranahambo hoafɨyondowohü yahoya, “I, ranɨ-moatükunɨ ra nüŋgunde yahurai tükümandɨfea? Asu roana nindowenihɨkoate-anahɨsɨ!” mehondowamboyu. 35Asu sɨmborɨ ai ahambo hoafɨyundühɨ yahuya, “Yifiafɨ Aboedɨ ranai sɨhafɨ fiambe tükündɨfenɨnɨhü anɨmbo asu Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ ranai sɨhambo gabudɨboadeanɨnɨmboe. Ranɨmbo-hündambo anɨmbo asu sürühoeimbɨ nɨmorɨ ranahambo Godɨndɨ Nɨmor-ani mbɨseimboyei. 36Awi se hɨmborɨyafɨ, sɨhafɨ mbu Erisabet amboanɨ ŋgɨrɨ nɨmorɨ wakɨndamɨndo masei boagɨrɨmayoa, ŋga haponda warandühumbüyo haya 6 amoamo homboane. 37Ŋgɨrɨ God ai nɨnɨ-moatükunɨ refekoate-ndu,” mehu. 38Asu Maria ai sɨmborɨ hoafɨyowohü yahoya, “Ro Adükarɨndɨ ratüpurɨya-rɨhandeimb-anahɨ, ŋga se hoafɨmayafɨ süŋgu ai moanɨ rambɨreandamboane,” mehondowamboyu asu sünambeahɨndɨ nendɨ ranai ndamefiyu.

Maria ai Erisabetɨmbo ndüfosimbo maho

39Ranɨ-sɨmboanɨ Maria ai botɨfe naporamɨndɨ haya nɨmai ŋgoafɨ mamɨ Sudia hɨfɨ wafuambe anaŋgo ranɨnambo mahafo. 40Ranɨyo asu ai Sekaraiandɨ worambe ho haya farɨfe hafo Erisabetɨmbo hɨhɨfɨmarandɨ. 41Erisabet ai Maria hɨhɨfɨmarandɨ ra hɨmborɨyo-ambe asu mare ranambe nɨmorɨ ai ahandɨ furambe saŋgurɨmbo botɨfi piyu marandɨ. Ranɨyo asu Erisabetɨndɨ fiambe Yifiafɨ Aboedɨ ranai tüküfeyowohüyo, ai puküna hoafɨ karɨhoehü hoafɨyowohü yahoya, “God ai sɨhambo aboedɨ-aboedɨmareanɨnɨ muŋguambo nɨmorehɨmbo refendürɨkoate-mayu nou. God ai nɨmorɨ ranahambo amboanɨ aboedɨ-aboedɨrirɨmboani! 43Awi adükarɨ moatükunɨ wambo tükümefeyondɨrɨ. Ŋga wandɨ Adükarɨndɨ hondɨ ai wambo hoeifendɨrɨmbo tükümefeyo. 44Awi se hɨmborɨyafɨ, asu ro sɨhafɨ-mayo hɨhɨfɨ hoafɨ ra kefoendühɨ hɨmborɨhamɨndɨhühɨyahɨ asu nɨmorɨ wandɨ furambe asaŋguru ranai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyuhü hohorɨpɨ-hohorɨpɨmayu. 45Adükarɨndɨ hoafɨ ra se anɨhondümbo-ndowandühɨ ana, asu se hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndafɨ sapo ranɨ-moatükunɨ ranai anɨhondü sɨhambo tükündɨfenɨnɨmboe,” mehondo.

Maria ai Godɨmbo herüna kakɨsaomarɨrɨ

46Maria ai yahoya,

“Ro wandɨ ŋgusüfoambe ra Adükarɨmbo adükar-ani sa hohoanɨmoayahɨ.
47Asu wandɨ hohoanɨmoambe ranai Godɨmboya
wandɨ Aboedambo-reandɨrɨ-randeimbani yaho hɨhɨfɨ-hɨhɨfayo.
48Ro ahandɨ ratüpurɨya-rɨhandeimbɨya hehea moanɨndɨ nɨmorehɨyahɨ,
ŋga asu ai wambo hohoanɨmoyuhü ndondomareandɨrɨ.
Hapondanambe peyo haya süŋgunambo gogu aho ranambe amboanɨ
nindou ai wambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfümb-anafɨ mbɨseimboyei,
nɨmboe sapo Adükarɨ Hamɨndɨ God ai wambo adükarɨ moatükunɨ ramareandɨ ranɨmbo-hünda.
Ahandɨ ndürɨ ra moanɨ sürühoeimbane.
50Ŋga asu ahandɨ hɨpoambofe hohoanɨmo ranana nindou dɨdɨyei ahambo ahɨnarɨhorɨ
ranaheimbo-so boagɨrɨ tühünɨmbo rande yagodɨmboe.
51Ai ahandɨ warɨ ŋgɨnɨndɨ ranambo adükarɨ ratüpurɨ ratüpurɨmayu.
Ai nindou afɨndɨ-afɨndɨyeimbɨ ranaheimbo ahei hohoanɨmo nɨne moaruwai amarondürɨ
ranɨ kameihɨ bukürümafoareandürɨ.
52Ai bogorɨ nindou-memo ahamundɨ nɨmarɨfondɨ wamɨnɨndɨ hɨfɨnɨ hemoafoareapurɨ.
Ranɨyo asu nindou ndürɨkoate-memo ranahamumbo nɨmoamo sepurɨmündü botɨmareapurɨ.
53God ai nindou wembomboyeimbɨ ranaheimbo aboedɨ moatükunɨ yimbureandürɨ
asu nindou napombü-mayei ranaheimbo nɨnɨ akɨdou-amboanɨ warambefendürɨkoate koamarɨhendürɨ.
54Ai ahandɨ ratüpurɨyei-rɨhündeimbɨ Israer ranaheimbo mafarɨhendürɨ ra
sapo horombo hoafɨyu masɨhendɨ ranɨ süŋgumboyu hɨpoambomareandürɨ.
55Ai Abraham asu ahandɨ ahuirɨ mamɨ ranaheimbo hoafɨyondürɨmbo
koadürümbo-koadürümbo ra hohoanɨmoyu masɨhendɨ ranɨ süŋgumboyu ramareandɨ,”
meho.

56Maria ai ŋgɨmɨ amoamo Erisabetɨ-dɨbo nɨŋgo hɨmboyo asu ai ŋgoafɨna asükaiyo hɨhɨrɨfe maho.

Erisabet Sonɨmbo maserɨmɨndo

57Erisabet ai ahandɨ nɨmorɨ semɨndɨmbo si tükümefeyondowamboyo asu ranɨ-sɨmboanɨ ai nindowenihɨ nɨmorɨ maserɨmɨndo. 58Nindou bɨdɨfɨrɨ ai-babɨdɨmbo worɨ yimburɨhindeimbɨ ranɨyei asu ahandɨ wahorɨ mamɨyomo muŋguambo Adükarɨ ai nɨne aboedɨ ranɨ-poanɨmbo moatükunɨ ahambo ramareandɨ ra hɨmborɨyeihehi ai Erisabetɨmbo ŋgusüfoambe hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmehündo.

59Nɨmorɨ ranai mamɨ wikɨyu hayamboyuwane, asu ai ahandɨ fihoearɨ kefetɨrɨhefe mburɨmbo afɨndandɨ ndürɨ süŋgu Sekaraiambofi kafoefimboani sei hehi mahei. 60Ŋga asu ahandɨ hondɨ ai hoafɨyowohü yahoya, “Yowanɨ! Ahandɨ ndürɨ ana Son anɨmbombiyu-wamboane,” mehondürɨ. 61Ranɨyei asu ai ahambo hoafɨyeihɨ seiya, “Asu seana sɨhafɨ sɨrambe moai yahurai ndürɨ ana yaŋgoro,” masahündo. 62Ranɨyei asu ai ahandɨ afɨndambo warɨnambo yaŋgɨrɨ hoafɨyeihɨ ndürɨ nɨnɨ nɨmorɨ ranahambo kamaboadɨhorɨ masahündo. 63Sekaraia ai sürü papɨmbo moatükunɨfihɨ ndürɨ pareandühɨ yahuya, “Ahandɨ ndürɨ ana Son-ani,” mehuamboyei. Asu moanɨ nɨmboe yahurai muŋguambo ai hepünɨmehindɨ. 64Refeyowohüyo asu moanɨ ranambe hamɨndɨ Sekaraia ai asükaiyu hoafɨ ra wataporɨmbo-randühɨya Godɨmbo aboed-ani yahu hoafɨmayu. 65Ranɨyo asu nindou ŋgoafɨ akɨmɨ amarei ranai yɨhɨmbo sɨsɨreandürühɨyo, asu ranɨ-moatükunɨ ramefeyo ranɨ hoafɨ ranai Sudia hɨfɨ wafuambe ŋgoafɨ anaŋgo ranɨ-amboanɨ ho-ho marandɨ. 66Muŋguambo nindou ai ranɨ hoafɨ ranahambo hɨmborɨyei hehi hohoanɨmo kɨkɨrɨhündühɨ düduyahindühɨ seiya, “Nɨmorɨ ra nɨnɨ moatükunɨ nahurai nɨmorɨ tükümandɨfia?” masei. Ai rarɨhi fɨfɨrɨhindɨ Adükarɨndɨ ŋgɨnɨndɨ ranai ai-dɨbo anɨŋgo ho.

Sekaraia ai Godɨndɨ hoafɨ hoafɨmayu

67Sonɨndɨ afɨndɨ Sekaraiandɨ fiambe Yifiafɨ Aboedɨ ranai farɨfehüyo asu ai Godɨndɨ hoafɨ ra yare hoafɨyuhɨ yahuya,

68“Awi sɨhɨrɨ Israerɨ-yafe God Adükarɨ ranahambo aboed-ani mbɨsefomboane.
Ai ahandɨ nɨmorehɨ nindowenihɨ ranaheimbo farɨhefendürühɨ aheimbo aboedambofe-ndürɨmbohünda makusu-ani.
69Ahandɨ ratüpurɨyu-randeimbɨ amoao Defitɨndɨ sɨrambeahɨndɨyu
ai sapo nindou ŋgɨnɨndɨ sɨhefɨmbo aboedambofe-munɨmbo-mayu ranahambo dɨbonɨmayundo.
70Ai ahandɨ sürühoeimbɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ-yomondɨ süŋgu
horombo hoafɨyu masɨhendɨ hoafɨ ra süŋgumareandɨ.
71Ranɨ hoafɨ ra yahurai yare hoafɨyuhɨ yahuya
ai nindou sɨhefɨmbo hürütümb-anei.
Asu yɨboarukoarɨhimun-anei ranahei ŋgɨnɨndɨ warambeahɨndɨ
aboeda hündɨhemunümbui yahu hoafɨyu masɨhendɨ.
72Ai sɨhefɨ amoao mamɨmbo hɨpoambondeandürümbui.
Asu ahandɨ hoafɨ hoafɨyu fɨramündü masɨhendɨ ranahambo hohoanɨmondümbui.
73Sɨhefɨ amoao Abrahamɨmbo ai dabarɨfihɨ hoafɨyu masɨhendɨ.
74Ai sɨhefɨ hürütümbɨyei warambeahɨndɨ aboedambo hürühefemunühɨ,
asu ai sɨhefɨmbo ahandɨ ratüpurɨ yɨhɨmbo sɨsɨrɨfekoate ratüpurɨmbo ra süŋgurɨhi yahombo hoafɨyu masɨhendɨ.
75Asu rananɨmbo sɨhɨrɨ yaŋgɨrɨ nɨmboefambe amboanɨ,
sɨhɨrɨ moanɨ sürühehundeimbɨndefɨ mbundɨhu,
aboedɨ mbumundɨ hamɨndɨ ahandɨ hɨmboahü muŋguambo si aho ra nɨmboefomboane.
76Haponda, wandɨ nɨmorɨ, sɨhambo ana
Nɨmoamo Hamɨndɨ Hondündɨ hoafɨ hoafɨyafɨ-randeimb-anafɨ mbɨseimboyei.
Seana Adükarɨmbohünda horombondafo ŋgafühɨ ahambohünda nafɨ dɨdɨboadondowandühɨ
ahandɨ nendɨ ranaheimbo ahei moaruwai hohoanɨmo ra amboawi yahohü
moaruwai hohoanɨmo-ambeahɨndɨ aboedambofe-ndürɨmboani yahombohünda.
78God ahandɨ hɨpoambofe hohoanɨmonambo
sɨmborɨ si nahurai koaboadeanda kodɨmboe.
79Rananɨmbo nindou yɨfɨmbo yɨhɨmboyeihɨ nɨmbɨ nɨmaroanɨ anɨmboei
aheimbo si boakɨboadeandürɨmboe.
Asu rananɨmbo sɨhefɨmbo aboedɨ nɨmarɨmbo nafɨ nafuindamuna ŋgemboyefɨ,”
Sekaraia ra mehu.

80Süŋgunambo Son ai adükarɨyuhümbo asu Yifiafɨ Aboedɨ ranai-amboanɨ ahandɨ fiambe ŋgɨnɨndɨ tükümefeyo. Ai hu nɨmɨ wohɨ furɨkoate-reandühɨ nüŋgu humbo Israer so boatei weindahɨ tükümefiyu.

Copyright information for AGG